Find

De Vulkaan van Nunspeet
Mariëlle van den Bergh

DE VULKAAN VAN NUNSPEET

De Vulkaan
Voor de revitalisering van industrieterrein Feithenhof heeft de gemeente gekozen voor een kunstobject dat een relatie heeft met een van de vier elementen: water, aarde, lucht en vuur. Vuur is energie, die op deze plaats zichtbaar uit de grond komt. Maar vuur symboliseert ook de energie die de ondernemers op industrie-terrein Feithenhof drijft.

Posted 12 September 2015

Share this:
|

De Vulkaan bestaat uit keramiek met een glazen top; over de helling van de vulkaan vloeien lagen ‘lava’ van glas uit. Het object is vier meter hoog en heeft een doorsnede van zes meter. Het oppervlakte bedraagt ruim 47 m² en het geheel weegt meer dan 7000 kilogram.

Mariëlle van den Bergh, beeldend kunstenaar uit Eindhoven heeft de vulkaan ontworpen, en hij mede tot stand gekomen door bijdragen van de gemeente Nunspeet, Van den Broek Lohman Fonds, Bedrijvenkring Nunspeet, diverse bedrijfssponsoren en omwonenden. Bij de productie van het kunstwerk waren ook RR Keramiekbranden, Van Tetterode Glas-atelier en Louis La Rooy betrokken. De website is van de hand van Marc Niessen en het licht is verzorgd door Proliad. De algehele begeleiding is verzorgd door DeMedici Beeldende Kunst en technische assistentie door Mels Dees.
www.vulkaanvannunspeet.nl  

De Vulkaan van Nunspeet
Mariëlle van den Bergh

Mariëlle van den Bergh boetseert de klei

Het Keramiek verhaal
Omdat klei ongeveer 10 % krimpt van natte toestand naar de gestookte vorm, was dit een heel lastig onderdeel van de opdracht. Na het lassen van het RVS frame en het monteren van de metalen matten op de huid, hebben we de gehele vorm 10% vergroot. Dat deden we door vrij kleine tempex blokken te snijden, die keurig de metalen huid volgden. Ik wilde natuurlijk geen vormverlies, want naderhand moest de gebakken klei wel weer goed op het metalen frame passen.

De tempex was gemakkelijk te snijden met een warme draad en de blokken kon ik ook goed fixeren en aan elkaar monteren met purr-schuim, dat ook gemakkelijk te bewerken was. Over de tempex kwam een doek te liggen, dat mee kon bewegen met de krimp. 

De klei, waarmee de vulkaan is gemaakt, is WB 01795 van Vingerling. Deze klei is bij RR Keramiekbranden in Elshout gemengd met vlasvezel om grover te kunnen bouwen. De gehele vulkaan is overdekt met een laag van minimaal 3 cm. klei, waarop  de landschappelijke elementen geboetseerd zijn. De maquette was daarbij mijn richtlijn. Op de rauwe klei zijn sinter-engobes  gezet, waardoor de klei meestal maar een keer in de oven hoefde. Dit was kostenbesparend en de glazuur gaf een mooie natuurlijke uitstraling. De kleihuid werd in grote stukken gesneden, samen met de tempex ondergrond, waar het kleistuk weer op vervoerd werd.

Alle ruim 200 stukken klei zijn bij RR Keramiekbranden gebakken. Er waren 9 grote ovens voor nodig.
In Nunspeet werd in oktober 2014 het frame op het fundament gemonteerd en daarna aangesmeerd met speciale cementmortel van de sponsor  Grout Tech. Dit is een hoogwaardige reparatiemortel, die ook voor zeer grote sculpturen of sculpturale landschappen wordt gebruikt. De keramische panelen zijn met een flexibele polymeerkit, Simson 007, vastgezet. De verschillende uitzettingscoëfficiënten van cementmortel en keramiek in winter en zomer zijn daarmee opgevangen.  De keramiek werd van beneden naar boven ring voor ring op de vulkaan gemonteerd. Soms moesten  onderdelen met een haakse slijper pas worden gemaakt.
Alle voegen zijn met een hoogwaardige voegkit opgevuld.

Louis La Rooy past een stuk glas op de glazen kroon

Het Glas verhaal
Nadat alle keramiek op de vulkaan gemonteerd was, begon het gedeelte, waarbij het glas gemaakt werd. Het glas op de lichtbakken met LEDs zorgde voor de stromende lava en moest ook 's nachts indrukwekkend zijn.
Nu we wisten hoe de uitgespaarde gaten in het frame eruit zagen, konden we de aluminium lichtbakken maken. Die moesten ter plekke gemaakt en afgetekend worden, waarbij de randen van het keramiek gevolgd werden. Het glas moest namelijk heel precies aansluiten aan het keramiek. Toen we de lichtbakken hadden, heb ik met tempex een soort gewelfd landschap binnenin de bak gemaakt. Daarop is gaas gelegd, dat met een hittebestendige mortel van Wivé Tech.

Bij Van Tetterode in Amsterdam  zijn de glazen lavadelen eerst gesneden, daarna gefused en toen op de mortelmallen geslumpt. Tussen de mal en het glas werd een deken van glasvezel gelegd. 

Alle glasplaten moesten daarna nog pas worden geslepen op de lichtbakken, om in de gaten van het frame te passen. Dit was behoorlijk ingewikkeld en tijdrovend. Louis La Rooy begeleidde het hele proces samen met  Paul Groot en de andere medewerkers van Van Tetterode. Vooral de kroon op de top van de vulkaan was een moeilijk onderdeel. We hebben gewerkt op een "negatieve" mal van de top, waaruit we de werkelijke vorm van de top afleidden. Daarop is de top opgebouwd in afzonderlijke glasplaten met elk een vlam. De glasplaten werden in Amsterdam voorbereid en in Nunspeet op locatie als een puzzel in elkaar gezet en gelijmd. Daarvoor gebruikten we de transparante Polymax van Bison. Randen onderaan en binnenin de top bijvoorbeeld en de afdichting met de aluminium lichtbakken zijn met siliconenkit afgewerkt. 

De lavastromen worden opgebouwd uit lagen glas met frits, scherven en korrels voor het fusen

De eerste ovenlading geslumpte vormen

Na het glas kwam het verlichtingsdeel, dat bestond uit 100 LED's, waarbij Proliad adviseerde en aanleverde. De LEDs zijn aangesloten op een lantaarnpaal naast de vulkaan.

Op 22 april drukte  burgemeester van Hemmen op de lichtknop en lichtte de vulkaan voor het eerst op. Het unieke van deze opdracht was dat het kunstwerk overdag een uitgesproken uitstraling  heeft, maar ook 's nachts er dramatisch uitziet met de gloeiende lava, die de berg afstroomt.

Er kwam een einde aan een proces waaraan ik als kunstenaar  jaren gewerkt heb. Vier jaar geleden werd ik gevraagd het concept te ontwikkelen rond het thema vuur. De laatste twee jaren waren de uitvoeringsfase van deze unieke opdracht, die een grote uitdaging was omdat moeilijke materialen als keramiek en glas hier met elkaar gecombineerd zijn.

http://www.mariellevandenbergh.eu

Mels Dees lijmt de glazen vlam op de top van de vulkaan

De Vulkaan van Nunspeet
Mariëlle van den Bergh

De Vulkaan van Nunspeet
Mariëlle van den Bergh

article
article
Copyright © 2013-2019  Glass is more!        Copyright, privacy, disclaimer